1810 yılında Amerika’da kurulan ABCFM (American Board of Commissioners for Foreign Missions) 1820 yılından sonra Osmanlı topraklarında da misyon çalışmalarına başlamıştır. Bu misyon teşkilatı din, eğitim ve basın-yayın faaliyetlerinin yanı sıra sağlık çalışmalarıyla da Osmanlı coğrafyasında etkinlik göstermiştir. Amerikan Board teşkilatının sağlık çalışmalarını yürüttüğü merkezlerden birisi de Antep olmuştur. Misyonerler Antep’te Azariah Smith Memorial Hastanesi’ni kurarak hedefleri doğrultusunda çalışmalarını sürdürmüşlerdir. Amerikan Board, Antep’teki sağlık çalışmalarını 1876 yılında kurulan bir dispanser etrafında sürdürmekteydi. Azariah Smith’in Yale Üniversitesi’nden sınıf arkadaşları onun anısına bir hastane kurulması için bir fon oluşturarak bağış toplamaya başlamışlardı. 1879 yılında inşaatına başlanan hastane 1880 yılında tamamlanmıştır. Hastane aynı zamanda Merkezi Türkiye Koleji Tıp Bölümü’nün de uygulama hastanesi olmuştur. 1884 yılında 10 yatakla hizmet veren Azariah Smith Memorial Hastanesinde daha sonra kadın ve çocuk bölümlerinin eklenmesiyle sayı 42’yi bulmuştur. Hastanede din, ırk ve cinsiyet ayrımı yapılmadan hizmet verilmiştir. Hastanede tedavi edilen hastaların etnik dağılımı Türk, Ermeni, Kürt, Arap, Rum, Çerkez, Alman, Süryani ve Yahudi olarak verilmektedir. Dini dağılımı ise; Müslüman, Gregoryen, Protestan, Rum Katolik, Yahudi ve Mormon idi. Bu bildirinin konusunu Misyonerlik Faaliyetleri Çerçevesinde Antep Amerikan Hastanesi ve Bölge Halkı Üzerindeki Etkisi oluşturmaktadır. Bu çerçevede misyonerlik faaliyetlerine, bölgenin toplumsal ve etnik yapısına değinilerek Amerikan Board’ın faaliyetleri tartışılacaktır. 1880-1920 tarih aralığını içeren bu çalışma, Amerikan Board’a ait arşiv, mikro film, yıllık raporlar ve hastane kataloglarından yararlanılarak hazırlanmıştır. Antep’teki Amerikan Hastanesi, çalışmalarını günümüzde de Gaziantep Amerikan Hastanesi olarak devam ettirmektedir.
Çalışmanın devamı için tıklayınız.
