Yaptıran: Sancak Beyi Şükrü Bey
Yılı: 1917
Yeri: Gaziantep Şahinbey İlçesi Seferpaşa Mahallesi, Naip Hamamı Sokağı ile Şirvani Camii sokağının kesiştiği yerde, Dutlu Kahvehane’nin bahçesinde.
Türü: Meydan çeşmesi
Eser hakkında bilgi: Bu çeşme her kenarı 0.80 m. olan
1.90 m. yüksekliğindeki altıgen bir kulecik biçiminde yapılmıştır. Kitabedeki “burç” ifadesi de buna işaret etmektedir. Bu çeşmenin alt kısmı ve içerideki tekne kısmı taştan, dış kaplaması ve külah kısmı tahtadan yapılmıştır. Çeşmenin suyu hemen yakındaki Alleben deresine karışan Köse Kiya pınarından toprak künklerle getirilmiştir. Kitabede ismi geçen kumandan İlmî Bey, Birinci Cihan Harbi’nde Kafkas Cephesi’nde şehit düşmüştür. Eser İlmî Bey’in vâlideleri merhume Fatıma Edibe Hanım’ın hatırasına Şükrü Bey tarafından yaptırılmıştır.
Durumu: Çeşme çalışmıyor.
Kitabe-Kitabe yazısı: Kitabe talik hatla yazılmış
7 beyitten meydana gelmektedir. Çeşmenin tarih manzumesinin yazıldığı ön cephesinin sağ tarafına, ortasına ve sol tarafına sırası ile talik hatla şu not düşülmüştür: Yirmi dördüncü fırka kumandan vekili erkân-ı (harb) kaimmakâmlarından Abdullah İlmî Bey’in vâlideleri merhume Fatıma Edibe Hanım’ın ruhı için cârîdür.
Kitabe şairi: Tuzcuzâde Hafız Ahmet Efendi.
Şiirin vezni:Fâ’ilâtün/ Fâ’ilâtün/ Fâ’ilâtün/ Fâ’ilün
Kitabe metni:
- İç suyu şâh-ı şehîdân ‘aşkına bu burçdan Kıl hulûs ile kumandan mîr-i ‘İlmî’ye du’â
- Yok idi pâk ü müberrâ içmege bir katre su Sanki olmuşdu susuzlukdan bu yerler Kerbelâ
- Şükrü Bey idi sa’âdetle hükûmetde re’îs Birleşip ol zât ile sa’y eyledi subh u mesâ
- Aldılar Aynü’l-leben’den bu musaffâ suları Verdiler şehre hayât-i dâ’im ile nev- safâ
- Sa’yi meşkûr ola yâ Rab kim ki gayret eyledi Sâkî-i Kevser anı ıskâ ede rûz-ı cezâ
- Nice hayrâta muvaffak kıl İlâhî onları Eylesün Hâfız kulun hayr-i du’â ile senâ
- Söyledim lâfzan ve ma’nen misli yok târîh-i tâm Şu sebîlden akdı bin üç yüz otuz üç içre mâ (R.1333/M.1917)
شو سبیلدن آقدی بیڭ اوچ یوز اوتوز اوچ اچره ما
Nesre çeviri:1- Şehitler şahı (Hz. Hüseyin) aşkına bu burçtan su iç. Kumandan İlmî Bey’e halis niyetle dua et. 2- Bu yerler susuzluktan sanki Kerbela gibi olmuştu. Burada, içmek için bir damla temiz su yoktu. 3- Şükrü Bey Hükümet Reisi idi. Şükrü Bey, İlmî Bey’le birlikte hareket ederek gece gündüz çalıştı. 4- Alleben’den bu temiz suları aldılar. Şehre daimi bir hayat ile yeni bir mutluluk verdiler. 5- Ya Rabbi! Her kim bu işte çalıştı ise çalışması Allah indinde makbul ola. Mahşer gününde Kevser’in sakisi onu içirip suya kandırsın. 6- İlahi! Onları daha birçok böyle hayırlı işlerde muvaffak kıl. Senin Hafız kulunu hayır dua ile övsünler.7- Lafzen ve manen misli olmayan bir tam tarih söyledim: Bu çeşmeden bin üç yüz otuz üçte su akmaya başladı.
Kitabe notları: Kitabede lafzen ve manen söylenmiş bir tarih vardır. 7. beytin ikinci mısraındaki Şu sebîlden akdı bin üç yüz otuz üç içre mâ harflerinin toplamı 1333 tarihini vermektedir. Diğer yandan lafzen de 1333 rakamı söylenmiştir. Tarih ustaca söylenmiştir.
Kaynaklar: Çam, 2006: 406; Yakar, 2006: 28; Yener,
1958: 60; Envanter, 2005: 116; Yakar, 2013: 277.
