Çanakkale,Kut’ul Amare,Yemen ve Antep Harbi Gazisi
Antep’te Fransız’lara karşı ilk baskını yapan kahraman :
BOYNO MEMİK
Boyno, bir Türkmen aşiretidir. 18. yüzyılın sonları ile 19 yüzyılın başlarında bu bölgeye göç etmişlerdir. Boyno ismi nereden geliyor diye araştırdık. Bunu 2 şekilde izah edebiliyoruz. Doğu Anadolu ve Karadeniz bölgesinde boynuk tanımlaması boynu eğri olanlar için kullanılıyor. Diğeri bir açıklaması ise boynu kısalar için kullanılıyor. Ve 16. yüzyıl arşiv kayıtlarına baktığımız zaman Halep bölgesinde boynu kısalı cemaati var. Muhtemelen onların bir kolu ya da onlardan bir aile bu bölgeye gelip yerleştikleri için isim günümüzü kadar değişerek geldiğini gözlemliyoruz.
Biz Boyno deyince Gaziantep sınırları içerisinde akla gelen ilk isim Boyno Memik’tir. Çok önemli bir şahsiyettir. Müthiş bir insandır. Yani olağanüstü yeteneklidir. Çok da kıymetli işler yapmıştır. Milli Mücadele döneminin özellikle Gaziantep tarihi açısından bilmesi ve unutulmaması gereken simalarından biridir. 1892 doğumludur. Yemen’de askerlik yapmıştır. Daha sonra gelmiş ve seferberlik ilan edilince Çanakkale Cephesi’ne gitmiş savaşmıştır. Daha sonra Kut’ul Amare’ye geliyor. Irak’ta mücadele ediyor. Bağdat’ın elden çıkmasıyla birlikte Halep’e geliyor. Birlikler terhis edilince tekrar memleketi Gaziantep’e dönüyor. Tabi döndüğü zaman korkunç bir tablo ile karşılaşıyor. Anadolu topraklarında farklı insanları, farklı bayrakları görüyor. O zaman peş peşe haksız işgaller, haksız uygulamalar patlak veriyor. O zamana kadar hiç seslerini çıkarmayan, yıllarca beraber komşuluk yaptıkları ve esnaf ilişkileri kurmuş oldukları Ermenilerin bir takım hareketlenmeleri başlıyor.
Özellikle Antep tarihi açısından Boyno Memik’in şöyle mümtaz bir yeri var. 12 Ocak 1920’de Arapdar baskını gerçekleşiyor. Büyük Arapdar… Fransız ve Ermeniler o köye baskın yapıyor. Bu köy basılınca kısa bir süre sonra Boyno Memik ve beraberindekiler, o köyü geri almak için bir gün sonra yani 13 Ocak’ta baskına baskınla cevap veriyorlar. Çatalmazı Baskını diye… Ve Milli Mücadele’nin Gaziantep tarihindeki ilk direnişi olarak kayıtlara geçiyor. Bu, kırsalda ilk meydana gelen harekettir. Milli Mücadele’nin bayrak şehirlerindendir Gaziantep. Boyno Memik daha sonra Heyet-i Merkezi ile birlikte hareket edecektir. Şahin Bey ile birlikte mücadelesine devam eder. Onun şehit olduğu ana kadar o mücadeleyi devam ettirecektir. Karayılan ile birlikte mücadele edecektir. Şehit olduğunu görecektir. Bundan sonraki süreçte şehirdeki çatışmalarda yer alacaktır. Özellikle Dülük Baba’daki kuşatmanın kaldırılmasında da mücadelesi olacaktır.
Boyno Memik’in şöyle bir özelliği var. Bir kızı oluyor. 15 gün boyunca kızını hastaneye yatırıyor. Muhtemelen de vefat ediyor. Yani kızı vefat ediyor ama o mücadelesine devam ediyor. Dülük Baba’da yara alıyor, gene mücadelesine devam ediyor. Bu topraklarda yaşayan insanlar için toprağın, bayrağın, devletin çok anlamı vardır.
Kaynak: Prof. Dr. Bilgehan Pamuk
